ប្រទេសកម្ពុជាទទួលបានចំណាត់ថ្នាក់ទាបជាងគេខាងការគោរពនីតិរដ្ឋ ដោយស្ថិតនៅលំដាប់លេខ១៤១ក្នុងចំណោម១៤២ប្រទេសនៅលើពិភពលោក។ នេះបើយោងតាមសន្ទស្សន៍នីតិរដ្ឋឆ្នាំ២០២៣របស់អង្គការគម្រោងយុត្តិធម៌ពិភពលោក(World Justice Project (WJP) ដែលបានចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា។
បើធៀបនឹងសន្ទស្សន៍ឆ្នាំ២០២២ កាលនោះកម្ពុជាទទួលបាន១៣៦ក្នុងចំណោម១៤០ប្រទេស។
ការអង្កេតរបស់គម្រោងយុត្តិធម៌ពិភពលោកដែលមានមូលដ្ឋាននៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន សហរដ្ឋអាមេរិកបានវាស់ស្ទង់លើកម្រិតនៃការអនុវត្តតាមគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ ដែលពលរដ្ឋនានានៅជុំវិញពិភពលោកជួបប្រទះក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេ។ ការវាយតម្លៃនោះផ្អែកទៅលើចំណុចមួយចំនួន ដូចជាការកម្រិតនៃអំណាចរដ្ឋ អំពើពុករលួយ សិទ្ធិមនុស្ស ការអនុវត្តច្បាប់ ប្រព័ន្ធតុលាការ សណ្តាប់ធ្នាប់និងសន្តិសុខ និងការបើកចំហរបស់រដ្ឋាភិបាលជាដើម។
នៅក្នុងចំណោមចំណុចទាំងនោះ មានតែខាងសណ្តាប់ធ្នាប់និងសន្តិសុខប៉ុណ្ណោះ ដែលកម្ពុជាទទួលបានពិន្ទុល្អ ខណៈកត្តាផ្សេងៗទៀត កម្ពុជាស្ថិតនៅចំណាត់ថ្នាក់បាតតារាង។ ប៉ុន្តែបើនិយាយពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សវិញ កម្ពុជាទទួលបានចំណាត់ថ្នាក់ខ្ពស់ជាងចិននិងភូមាបន្តិច ដោយកម្ពុជាទទួលបាន១៣១ ចិនទទួលបាន១៣៩ និងភូមាទទួលបាន១៤១។
អង្គការអន្តរជាតិមួយនេះបានសង្កេតលើប្រទេសតែចំនួន១៤២ប៉ុណ្ណោះ នាឆ្នាំ២០២៣នេះ ដោយសារមានប្រទេសមួយចំនួនដែលអង្គការនេះប្រមូលទិន្នន័យមិនបាន ដូចជាប្រទេសឡាវជាដើម។ ប្រទេសវៀតណាមទទួលចំណាត់ថ្នាក់៨៧ និងប្រទេសថៃទទួលចំណាត់ថ្នាក់លេខ៨២។ ប្រទេសដែលមានចំណាត់ថ្នាក់អន់ជាងគេបំផុតលើពិភពលោកគឺប្រទេសវ៉េណេស៊ុយអេឡា ដែលស្ថិតនៅបាតតារាង ក្រោមប្រទេសកម្ពុជា។
ប្រទេសដែលមានចំណាត់ថ្នាក់ខាងលើកម្ពុជាបន្តបន្ទាប់ រួមមានអាហ្វហ្គានីស្ថាន ហៃទី និងកុងហ្គោ។
បើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់គម្រោងWJP ចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃអង្គារ នីតិរដ្ឋនៅឆ្នាំនេះបានធ្លាក់ចុះ ក្នុងប្រទេសប្រមាណ៦០% ដែលរួមមានកម្ពុជាផងដែរ។ នៅជុំវិញពិភពលោក នីតិបញ្ញតិ ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ និងសង្គមស៊ីវិល រួមមានប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ មិនបានដើរតួនាទីជាមូលដ្ឋានក្នុងការត្រួតពិនិត្យអំណាចរបស់ប្រតិបត្តិឡើយ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន ប្រាប់វីអូអេថារបាយការណ៍របស់អង្គការមួយនេះមិនមានអ្វីប្លែកឡើយ និងចាត់ទុកការរកឃើញនៅក្នុងរបាយការណ៍នោះថាគ្មានភាពច្បាស់លាស់ និងគ្មានតម្លាភាព ដោយសារតែមិនមានការចូលរួមពីរដ្ឋាភិបាល។
លោកថ្លែងថា៖ «អ៊ីចឹងបានលទ្ធផលរបាយការណ៍ វាអត់មានអីខុសគ្នាពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ ដែលពិបាកនឹងជឿទុកចិត្តបាន ដោយសារដូចខ្ញុំបានរៀបរាប់អម្បាញ់មិញ វិធីសាស្ត្រមិនច្បាស់លាស់ វិធីសាស្ត្រដែលមិនមានតម្លាភាព វិធីសាស្ត្រដែលមិនមានការចូលរួមពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ វិធីសាស្ត្រដែលមិនមានលក្ខណៈជាវិទ្យាសាស្ត្រ»។
បើតាមរបាយការណ៍ដដែល និន្នាការនៃរបបផ្តាច់ការបានធ្វើឱ្យរង្គោះរង្គើនីតិរដ្ឋនៅលើពិភពលោក ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៦ ហើយនៅតែបន្តកើតឡើងគ្រប់តំបន់ទាំងអស់នៅលើពិភពលោកសព្វថ្ងៃនេះ។
អ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់ និងជាមេធាវីមួយរូប លោក សុក សំអឿន លើកឡើងថាអំណាចរដ្ឋទាំង៣នៅកម្ពុជា មិនឯករាជ្យពីគ្នាឡើយ ជាពិសេសតុលាការមិនមានឯករាជ្យ ដែលលោកថានេះជាមូលហេតុដែលរបាយការណ៍ចាត់ចំណាត់ថ្នាក់កម្ពុជាទាបខាងនីតិរដ្ឋ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ធម្មតាបើសិនជាអំណាចទាំង៣អត់ឯករាជ្យ ហើយអាចនឹងធ្វើឱ្យប្រទេសយើងអាចទៅរកការដឹកនាំតាមបែបផ្តាច់ការ អាចឈានទៅរកអ៊ីចឹង។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជាប្រទេសប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ គេគិតគូរណាស់ពីឯករាជ្យភាពរវាងអំណាចទាំង៣ហ្នឹង។ហើយបើយើងបណ្តោយឱ្យការគ្រប់គ្រងបែបសព្វថ្ងៃ ប្រទេសយើងអាចឈានទៅរកផ្តាច់ការបន្តិចម្តងៗ»។
បើយោងតាមសន្ទស្សន៍នៃការគោរពនីតិរដ្ឋ ប្រទេសដែលមានការគោរពនីតិរដ្ឋល្អជាងគេបំផុត គឺដាណឺម៉ាក ហើយបន្ទាប់មកគឺប្រទេសន័រវែស ហ្វាំងឡង់ និងអាល្លឺម៉ង់។
គម្រោងយុត្តិធម៌ពិភពលោក(WJP) គឺជាអង្គការឯករាជ្យនិងផ្តោតលើពហុវិស័យ ដែលធ្វើការដើម្បីជួយជំរុញនីតិរដ្ឋនៅជុំវិញពិភពលោក។ អង្គការនេះជឿថានីតិរដ្ឋផ្តល់នូវមូលដ្ឋានសម្រាប់ឱ្យសហគមន៍ទទួលបានឱកាស និងសមភាពសម្រាប់ការលូតលាស់សេដ្ឋកិច្ច និងឱ្យរដ្ឋាភិបាលទទួលខុសត្រូវ និងគោរពសិទ្ធិមនុស្ស៕
