សិស្សានុសិស្សប្រមាណ១០០នាក់ មកពីបណ្តារាជធានីខេត្តក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានជួបជុំគ្នាក្នុងវេទិកាមួយនៅរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីសិក្សា និងឈ្វេងយល់ពីវប្បធម៌ការទូត ក្នុងការអភិវឌ្ឍវិជ្ជាជីវៈ និងដឹកនាំដល់យុវជនកម្ពុជាជំនាន់ក្រោយ។
«វេទិកាការទូតវប្បធម៌» ដែលធ្វើឡើងដោយមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា (DC-Cam)កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែវិចិ្ឆកា ក្នុងគោលបំណងលើកទឹកចិត្តឲ្យមានការចែករំលែកគំនិត ព័ត៌មាន សិល្បៈ ភាសា និងទិដ្ឋភាពផ្សេងគា្នៗនៃវប្បធម៌របស់ប្រជាជាតិនានា ក៏ដូចជាជំរុញការយល់ដឹងរវាងគ្នាទៅវិញទៅមកក្នុងចំណោមយុវជនកម្ពុជាផងដែរ។
ការទូតវប្បធម៌ត្រូវបានចាត់ទុកថាជា «អំណាចឬឥទ្ធិពលត្រជាក់» ដែលបានបង្កើនទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិរវាងប្រជាជាតិ និងប្រជាជនក្នុងសាកលលោក ហើយការទូតវប្បធម៌នេះទៀតសោត គឺមិនត្រឹមតែផ្តោតលើទិដ្ឋភាពសំខាន់នៃកិច្ចការបរទេសរបស់ប្រទេសមួយប៉ុណ្ណោះទេ តែក៏ជាបង្ហាញទិដ្ឋភាពសំខាន់ៗនៃការដឹកនាំរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗផងដែរ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់អ្នកស្រី សូ ហ្វារីណា នាយិការងនៃមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា។
អ្នកស្រីលើកឡើងថា ការបង្កើតវេទិកាការទូតវប្បធម៌នេះឡើងក្នុងគោលបំណងបង្កើនជំនាញទំនាក់ទំនង និងការយល់ដឹងពីរបៀបនៃការចរចាលើបញ្ហាជាក់លាក់ណាមួយដល់យុវជនកម្ពុជា ដើម្បីឲ្យពួកគេទាំងនោះមានការត្រៀមខ្លួនរួចស្រេចជាមុន។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «អ៊ីចឹងហើយផលប្រយោជន៍ដែលគាត់ទទួលបានគឺទាក់ទងជាមួយនឹងវិធីសាស្ត្រនៃការចរចា វិធីសាស្ត្រក្នុងការចែករំលែកព័ត៌មាន វិធីសាស្ត្រនៅក្នុងការធ្វើម៉េចឲ្យយើងមានអីមួយជាភាពខ្លាំងរបស់យើង ដើម្បីយើងទៅចរចា ឬទៅនិយាយជាមួយភាគីណាមួយទៀត។ បើទោះបីជា Non-State ដែលគេហៅថាស្ថាប័នសង្គមស៊ីវិលក៏ដោយ ឬក៏ជាស្ថាប័នថ្នាក់ជាតិក៏ដោយ អន្តរជាតិក៏ដោយ»។
អ្នកស្រី ហ៊ុល ថុនណាក់ ប្រធានការិយាល័យបណ្តុះបណ្តាលក្រសួងការប្រទេស និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ដែលជាវាគ្មិនមួយរូបក្នុងវេទិកា«ការទូតវប្បធម៌» ពន្យល់ថា ការទូតវប្បធម៌គឺជាវិជ្ជាជីវៈជំនាញ ឬសកម្មភាពមួយដែលប្រទេសមួយយកវប្បធម៌ខ្លួនទៅផ្សព្វផ្សាយឲ្យប្រទេសដទៃទៀត ដើម្បីទាក់ទាញពាណិជ្ជកម្ម ការវិនិយោគ និងទាញយកផលប្រយោជន៍នៃការផ្សារភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងរវាងបណ្តាលប្រទេសផ្សេងៗ។
អ្នកស្រីបន្តថា សារៈប្រយោជន៍របស់វប្បធម៌ការទូតមានដូចជា ការបង្កើនទំនុកចិត្ត ជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ការផ្លាស់ប្តូរប្រយោជន៍រវាងគ្នានិងគ្នា ការវិនិយោគ ទេសចរណ៍ និងការពង្រឹងនិងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាដើម។
អ្នកស្រីថ្លែងនៅក្នុងវេទិកានោះថា៖ «សារៈសំខាន់ហ្នឹងគឺយើងទាក់ទាញផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមកច៎ា ទាំងប្រជាជនយើងនិងប្រជាជនគេ វប្បធម៌យើងនិងវប្បធម៌គេ ហើយក៏វាមានផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចដែរច៎ា»។
បើតាមអ្នកស្រី សូ ហ្វារីណា វេទិកា«ការទូតវប្បធម៌»នេះក៏ផ្តោតលើការគិតបែបស៊ីជម្រៅ ការឆ្លុះបញ្ចាំងពីខ្លួនឯង និងសកម្មភាពជជែកពិភាក្សាជាច្រើន។ នៅពេលបញ្ចប់វេទិកានេះ អ្នកចូលរួមរំពឹងនឹងបញ្ចូលចំណេះដឹង ការយល់ដឹង និងការណែនាំដែលទទួលបានទៅក្នុងការងារស្ម័គ្រចិត្ត និងការប្រកបអាជីពនាពេលបច្ចុប្បន្ន និងអនាគតរបស់ពួកគេ។
និស្សិតឱសថការី ឆ្នាំទី៤ កញ្ញា លីវ សុម៉ាលី និយាយថា កញ្ញាទទួលបានបទពិសោធន៍យ៉ាងច្រើនបន្ទាប់ពីបានចូលរួមវេទិកាអប់រំមួយនេះ។ កញ្ញាបន្ថែមថា ខ្លួនទទួលបានការអប់រំផ្នែកប្រាស្រ័យទាក់ទងខាងវប្បធម៌ និងអត្ថប្រយោជន៍ក្នុងការចែករំលែកអំពីវប្បធម៌ទៅកាន់បរទេស។
កញ្ញាថ្លែងថា៖ «ការពិតទៅខ្ញុំ ពីមុនមកខ្ញុំអត់ដែរ អត់សូវមានចំណេះដឹងច្រើនទូលំទូលាយទាក់ទងនឹងទំនាក់ទំនងការបរទេស ឬការទូតបែបហ្នឹងទេ តែដល់ពេលស្តាប់ហើយធ្វើឲ្យខ្ញុំមាន ទីមួយខ្ញុំគឺជានិស្សិតចឹងខ្ញុំអាចនឹងមានចំណាប់អារម្មណ៍ក្នុងការស្រាវជ្រាវបន្ថែមច្រើន ហើយទីពីរ ខ្ញុំបានយល់ដឹងពីទំនាក់ទំនងដូចគាត់បានពិភាក្សាមុនហ្នឹង លោក John គាត់បានលើកឡើងទាក់ទងនឹងសង្គ្រាមរបស់អ៊ីស្រាអែល ប៉ាឡេស្ទីន ឬក៏អីចឹងធ្វើឲ្យខ្ញុំមានចិត្តចង់រៀនបន្ថែមទៅលើបញ្ហាទាំងអស់នេះ»។
ចំណែកលោក សេវ ប្រាក់ អាយុ២៦ឆ្នាំ ជាជនជាតិដើមភាគតិចចារាយ និងជានិស្សិតប្រវតិ្តវិទ្យានៅសកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ ប្រាប់វីអូអេថា ការចូលរួមក្នុងវេទិកាការទូតវប្បធម៌នេះបានជួយបង្កើនការយល់ដឹងរបស់លោក និងពង្រឹងភាពជាអ្នកដឹកនាំផងដែរ។ លោកបន្តថា ការសិក្សាពីការទូតវប្បធម៌បានបង្ហាញឲ្យមនុស្សគ្រប់រូបចេះមានទំនាក់ទំនង និងឈ្វេងយល់ពីគ្នាឲ្យបានស៊ីជម្រៅ ក៏ដូចជាអាចផ្សព្វផ្សាយនូវវប្បធម៌របស់ប្រទេសមួយផងដែរ។
លោកថ្លែងថា៖ «ទាក់ទងនឹងការទូតវប្បធម៌នេះបានបង្រៀនឲ្យខ្ញុំចេះរស់នៅជាមួយគ្នាដោយមិនប្រកាន់ ហើយក៏ផ្តល់ទំនុកចិត្តឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក វាជាកត្តាដ៏សំខាន់ដែលយើងត្រូវតែធ្វើ។ ជាក់ស្តែងដូចជានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងក្នុងវប្បធម៌ការទូតហ្នឹងបានធ្វើឲ្យយើងផ្សព្វផ្សាយនូវវប្បធម៌ជាច្រើនរបស់ខ្មែរ ដូចជាប្រាសាទអង្គរវត្ត ម្ហូបអាហារ វប្បធម៌ប្រពៃណីទាក់ទងនឹងការសំពះជាដើម»។
កញ្ញា ស៊ិន សុខលី អាយុ២៤ឆ្នាំ មកពីខេត្តបាត់ដំបង និងជាគ្រូបង្រៀនប្រវត្តិវិទ្យា ប្រាប់វីអូអេថា ការដែលកញ្ញាចូលរួមកម្មវិធីនេះគឺដើម្បីស្វែងយល់បន្ថែមពីប្រវតិ្តសាស្ត្រកម្ពុជា ក៏ដូចជាការចុះជួបផ្ទាល់ពីអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហមផងដែរ។ កញ្ញាបន្តថា ការសិក្សាពីការទូតវប្បធម៌ក្នុងកម្មវិធីនេះធ្វើឲ្យកញ្ញាយល់ដឹងពីវប្បធម៌នៃការដាក់ទូតរបស់ប្រទេសនានា។
កញ្ញាថ្លែងថា៖ «ទាក់ទងជាមួយនឹងការទូតវប្បធម៌ពេលខ្ញុំចូលរួម ហើយខ្ញុំអាចដឹងពីការផ្លាស់ប្តូរវប្បធម៌ អរិយធម៌ និងពីការទូតវប្បធម៌ខាងក្រៅមកខាងក្នុងផងដែរ»។
ការទូតវប្បធម៌នេះសំដៅលើទំនាក់ទំនងនៃវប្បធម៌ដែលផ្អែកលើចំណាប់អារម្មណ៍ និងជារឿយៗដឹកនាំដោយរដ្ឋាភិបាល ដោយមានគោលដៅក្នុងការទទួលបានឥទ្ធិពល និងការកំណត់ពីឥរិយាបថរបស់ប្រទេសដទៃក្នុងការធ្វើឲ្យប្រទេសដទៃស្គាល់កាន់តែច្បាស់ពីវប្បធម៌ បទដ្ឋាន និងស្ថាប័នរបស់ខ្លួន។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោកសាស្រ្តាចារ្យ John Ciorcari សាស្ត្រាចារ្យនៃគោលនយោបាយសាធារណៈនៃសាកលវិទ្យាល័យ Michigan ក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក។
លោកថ្លែងតាមរយៈប្រព័ន្ធទំនាក់ទំនង Zoom នៅក្នុងវេទិកាមួយនេះជាភាសាអង់គ្លេស និងប្រែសម្រួលជាខេមរភាសាថា៖ «តាមការវាយតម្លៃរបស់ខ្ញុំ វប្បធម៌ការទូតអាចដំណើរការទៅបានដោយមានកត្តាចំនួនបី គឺទី១ ត្រូវពាំនាំឲ្យមានអត្ថប្រយោជន៍មិនថានៅក្នុងកម្មវិធីសិក្សាក្តី ឬការផ្លាស់ប្តូរការសិក្សាក្តី ជាវប្បធម៌ការទូតទាំងអស់។ ទី២គឺ ការជំរុញឲ្យមានកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងទាក់ទាញ និងត្រាប់តាមវប្បធម៌ និងទី៣គឺបង្កើនការយល់ដឹងទាក់ទងជាមួយកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងដៃគូប្រទេស»។
សាស្រ្តាចារ្យរូបនេះសង្កត់ធ្ងន់ថា វប្បធម៌ការទូតធ្វើឡើងគឺដើម្បីកំណត់បាននូវចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់អ្នកដែលចង់ដឹងអំពីរឿងរ៉ាវផ្សេងៗនៅក្នុងពិភពលោក ហើយវាក៏មានសារៈសំខាន់ចំពោះប្រទេសមួយក្នុងការផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌របស់ខ្លួនឲ្យជាតិសាសន៍ដទៃបានស្គាល់ និងបានដឹងផងដែរ៕
